အရွင္အာနႏၵာ မေထရ္ အေၾကာင္း

 ဗုဒၶဘာသာေစာင့္ေရွာက္သူမ်ားအသင္း

https://www.facebook.com/photo.php?fbid=155168141340518&set=a.135098826680783.1073741826.133703853486947&type=1&theater

အရွင္အာနႏၵာ မေထရ္

အရွင္အာနႏၵာကား သာသနာ့သမုိင္းတြင္ အထူးတလည္ ေမာကြန္းတင္ရမည့္ “တသာသနာတြင္မွ တေယာက္” ဆိုေလာက္ေသာ မေထရ္ျမတ္ျဖစ္သည္။ ျမတ္စြာဘုရား ၄၅-၀ါကာလပတ္လံုး ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ တရားေဒသနာအားလံုးကို သူမတူ နာယူမွတ္သားႏုိင္ေသာ ဉာဏ္ ၀ီရိယ သတိ သမာဓိတရား အားေကာင္းသူျဖစ္သည္။ မ်က္ကြယ္တြင္ ေဟာအပ္ေသာ တရားတို႔ကိုလည္း ျမတ္စြာဘုရားက အက်ဥ္းခ်ဳပ္ျပန္ေဟာျပသျဖင့္ တရားဓမၼေရးရာ သူမသိတာမရွိ အျပည့္အစံု စုေဆာင္းထားေသာ ဓမၼဘ႑ာတုိက္ၾကီးပင္ျဖစ္သည္၊ “ဓမၼဘ႑ာဂါရိက = တရားဘ႑စုိးၾကီး”ဟုပင္ ဂုဏ္ျပဳခံရသည္။

ျမတ္စြာဘုရားရွင္ထံ အနယ္နယ္မွ ေရာက္လာေသာ ဘုရားဖူးမ်ားကိုလည္း ကာလေဒသ ပုဂၢိဳလ္လုိက္၍ စနစ္တက် ဖူးေတြ႕ခြင့္ရေအာင္ စီစဥ္တတ္သူလည္းျဖစ္သည္၊ အမ်ိဳးသမီးတို႔အတြက္ နိဗၺာန္လမ္းပြင့္ေစမည့္ ဘိကၡဳနီသာသနာေတာ္တစ္ရပ္ကို ထူေထာင္ခြင့္ရေအာင္ အားေပးကူညီခဲ့သူ လည္းျဖစ္သည္။ နန္းတြင္းသူ နန္းတြင္းသားမ်ားကိုလည္း သာသနာႏွင့္ယဥ္ပါးေအာင္ တရားဓမၼသင္ျပေဟာေျပာေပးရသူလည္း ျဖစ္သည္၊ ျမတ္စြာဘုရား၏ ကိစၥအ၀၀ကို မျငီးမျငဴ တေလးတစား အခါအားေလ်ာ္စြာ စီမံခန္႔ခြဲတတ္သူလည္း ျဖစ္သည္၊ သာသနာေတာ္အရွည္တည္တံ့ေရး အတြက္ ပထမသံဂါယနာပြဲၾကီးတြင္ သုတၱႏၱပိဋကႏွင့္ အဘိဓမၼပိဋက ၀ိႆဇၨက(အေျဖရွင္)အျဖစ္ တာ၀န္ယူေတာ္မူခဲ့သည္။ ဤသာသနာေတာ္၀ယ္ ဧတဒဂ္ငါးတန္ ရာထူး႒ာနႏၱရ ငါးမ်ိဳးပိုင္ရွင္ ျဖစ္ေတာ္မူ၏။ အရွင္ျမတ္၏ ေက်းဇူးေတာ္ေၾကာင့္ ေထရ၀ါဒဗုဒၶသာသနာေတာ္သည္ ယေန႔တုိင္ မတုဘက္ႏုိင္သည့္ အယူ၀ါဒေရးရာ မီးရွဴးတန္ေဆာင္ၾကီးတစ္ရပ္အျဖစ္ တည္ရွိေနျခင္း ျဖစ္သည္။

လြန္ခဲ့ေသာ ကမၻာတစ္သိန္းထက္က ပဒုမုတၱရ ျမတ္စြာဘုရား ပြင့္ေတာ္မူစဥ္ အရွင္အာနႏၵာအေလာင္းလ်ာမွာ ပဒုမုတၱရ ျမတ္စြာဘုရား၏ ဖတူ မိကြဲ ညီငယ္ သုမနမင္းသား ျဖစ္ေလသည္။ သုမနမင္းသားသည္ နယ္စြန္ရွိ သူပုန္ေဘးကို ျငိမ္းေအးေအာင္ျပဳသျဖင့္ ခမည္းေတာ္က ဆုခ်ရာ ေနာင္ေတာ္ ျမတ္စြာဘုရားကို ၀ါတြင္းသံုးလ ျပဳစုခြင့္ျပဳရန္ ေတာင္းဆုိခဲ့သည္။ “ျမတ္စြာဘုရား၏ သေဘာထားေတာ္ကို ရယူပါဦး”ဟု ခမည္းေတာ္က ဆုိသျဖင့္ ဘုရားရွင္ထံလာခဲ့ရာ ဘုရားရွင္အားဖူးေတြ႕ခြင့္ရရန္ အျခားရဟန္းတုိ႔ မတတ္ႏုိင္၊ ဥပ႒ာကအလုပ္အေကြ်းသုမနေထရ္ကသာ ေဆာင္ရြက္ေပးႏုိင္သျဖင့္ သုမနမေထရ္ကို အားက်ကာ ျမတ္စြာဘုရားႏွင့္ သံဃာေတာ္တစ္သိန္းကို တစ္၀ါတြင္းလံုး ျပဳစုလုပ္ေကြ်းျပီး ဥပ႒ာကအလုပ္အေကြ်းဆုကို ပန္ခဲ့ေလသည္။ ပဒုမုတၱရဘုရားရွင္ကလည္း “ေနာင္ေသာအခါ ေဂါတမျမတ္စြာဘုရား လက္ထက္ေတာ္တြင္ အာနႏၵာအမည္ျဖင့္ ဥပ႒ာကဘုရားအလုပ္အေကြ်း ျဖစ္လိမ့္မည္”ဟု ဗ်ာဒိတ္ေပးေတာ္မူခဲ့သည္။ ထုိ႔ေနာက္ သံသရာ၀ယ္ ဘ၀မ်ိဳးစံု က်င္လည္ခဲ့ရသည္။ အထူးအားျဖင့္ ျဖစ္ေလရာရာ ဘ၀တုိင္း ဘုရားအေလာင္းေတာ္၏ ပါရမီ ကူညီ ျဖည့္သူအျဖစ္မ်ားေလသည္။

ေနာက္ဆံုးဘ၀၀ယ္ ကပိလ၀တ္ေနျပည္ေတာ္၌ သုေဒၶါဒနမင္းၾကီး၏ ညီေတာ္ အမိေတာဒနသာကီ၀င္မင္း၏သား ျဖစ္လာေလသည္။ အာနႏၵာမင္းသားဟု မည့္ေခၚခဲ့ၾကသည္။ ျမတ္စြာဘုရား ကပိလ၀တ္ေနျပည္ေတာ္သို႔ ပထမဆံုးအၾကိမ္ ၾကြေရာက္ေတာ္မူသည့္ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၄-ခုနွစ္တြင္ ဘဒၵိယ၊ အႏုရုဒၶ၊ ဘဂု၊ ကိမိလ၊ ေဒ၀ဒတ္၊ ဥပါလိတို႔ႏွင့္အတူ အႏုပိယသရက္ဥယ်ာဥ္၌ အရွင္ေဗလ႒သီသကို ဥပဇၥ်ာယ္ျပဳ၍ ရဟန္းျပဳခဲ့ၾကသည္။ မႏၱာဏီပုတၱ အရွင္ပုဏၰမေထရ္၏ တရားစကားကို ၾကားနာရ၍ ေသာတာပန္ျဖစ္ခဲ့သည္။

ပဌမေဗာဓိေခၚ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ၀ါေတာ္ႏွစ္ဆယ္အတြင္း၌ အျမဲတမ္း အလုပ္အေကြ်းမေထရ္ မရွိခဲ့ေပ၊ တခါတရံ အရွင္နာဂသမာလေထရ္၊ တခါတရံ နာဂိတေထရ္၊ တခါတရံ ဥပ၀ါနေထရ္၊ တခါတရံ လိစၦ၀ီမင္းသား သုနကၡတၱရဟန္း၊ တခါတရံ အရွင္သာရိပုတၱရာ၏ညီ စုႏၵ၊ တခါတရံ သာဂတမေထရ္၊ ရာဓေထရ္၊ ေမဃိယေထရ္ စသူတုိ႔ လုပ္ေကြ်းျပဳစုၾကသည္။ ထုိသို႔ အလုပ္အေကြ်းေထရ္မျမဲသျဖင့္ ျမတ္စြာဘုရားအတြက္ ရံခါ အခက္အခဲ ေတြ႕ရတတ္သည္။

တေန႔ေသာ္ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေဇတ၀န္က်ာင္းေတာ္၌ သံဃာေတာ္မ်ားကို စည္းေ၀းေစျပီး “ယခုအခါ ငါဘုရားသက္ေတာ္ ၅၅-ႏွစ္ေက်ာ္ခဲ့ျပီ၊ အျမဲတမ္း အလုပ္အေကြ်းမေထရ္ရွိမွ သင့္ေတာ္မည္”ဟု မိန္႔ေတာ္မူသည္ကို ၾကားရေသာအခါ ရဟန္းေတာ္တုိ႔ သႏၱာန္၀ယ္ သံေ၀ဂၾကီးစြာ ျဖစ္ေလသည္။

အရွင္သာရိပုတၱရာ အရွင္ေမာဂၢလႅာန္ စေသာ (အသီတိမဟာသာ၀က) တပည့္ၾကီး ရွစ္က်ိပ္တုိ႔ အသီးသီး ထ၍ ထ၍ ျပဳစုလုပ္ေကြ်းခြင့္ျပဳပါမည့္အေၾကာင္း ေတာင္းပန္ၾကေသာ္လည္း ျမတ္စြာဘုရားက ျမစ္ပယ္ေတာ္မူသည္။ ရဟန္းအခ်ိဳ႕က အရွင္အာနႏၵာကို အလုပ္အေကြ်းအရာေတာင္းဆုိရန္ တုိက္တြန္းၾကသည္။ ျမတ္စြာဘုရားသည္ တပည့္ေတာ္ကို ျမင္ေတာ္မူပါသည္။ အကယ္၍ အလုိရွိေတာ္မူပါလွ်င္ “အာနႏၵာ-ငါဘုရားကို လုပ္ေကြ်းေလာ့ ဟု မိန္႔ေတာ္မူလိမ့္မည္၊ ေတာင္းမွရေသာ ရာထူးမ်ိဳးကို မလိုခ်င္ပါ”ဟု ျပန္လည္ေျပာဆုိေလသည္။ ျမတ္စြာဘုရားကလည္း “ခ်စ္သားတုိ႔-အာနႏၵာကို မတုိက္တြန္းၾကႏွင့္၊ အာနႏၵာသည္ သူ႔အလုိလုိပင္ ျပဳစုလုပ္ေကြ်းေပလိမ့္မည္”ဟု မိန္႔ေတာ္မူ၏။ ထုိအခါ အရွင္အာနႏၵာသည္ “ပယ္ေလးတန္ ပန္ေလးပါး” ေခၚဆုရွစ္ပါးကို ေတာင္းခဲ့ေလသည္။

(၁) ျမတ္စြာဘုရား - အရွင္ျမတ္ဘုရား လက္ခံရရွိသည့္ ေကာင္းျမတ္ေသာသကၤန္းႏွင့္

(၂) ဆြမ္းတုိ႔ကို မခ်ီးေျမွာက္ေစလုိပါ၊

(၃) ျမတ္စြာဘုရားႏွင့္အတူ ဂႏၶကုဋီတတုိက္တည္းေနရန္ ခြင့္မျပဳေစလိုပါ၊

(၄) ဘုရားရွင္တစ္ပါးတည္းကိုသာ သီးျခားပင့္ေသာ ေနရာသို႔ ဘုရားတပည့္ေတာ္အား ေခၚမသြားေစလိုပါ။

ဤပယ္ေလးတန္ကို ခြင့္ျပဳေတာ္မူရန္ ေတာင္းခံလုိက္သည္၊ အေၾကာင္းမွာ “အာနႏၵာျပဳစုလုပ္ေကြ်းသည္မ်ာ လာဘ္လာဘကို ေမွ်ာ္ကိုး လုပ္ေကြ်းျခင္းျဖစ္သည္”ဟု ေျပာဆုိဖြယ္ မရွိေစလိုေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

တဖန္ မေထရ္ျမတ္ေတာင္းခံသည့္ ပန္ေလးဆုမွာ -

(၁) ျမတ္စြာဘုရား - ရွင္ေတာ္ဘုရားသည္ ဘုရားတပည့္ေတာ္ လက္ခံထားေသာ ပင့္ဖိတ္ရာအရပ္ကို ၾကြေတာ္မူေစခ်င္ပါသည္၊

(၂) ရပ္ေ၀းဘုရားဖူးမ်ားအတြက္ ဘုရားတပည့္ေတာ္ ေလွ်ာက္ထားေသာအခါ ဖူးေတြ႕ခြင့္ ေပးေတာ္မူေစခ်င္ပါသည္၊

(၃) ဘုရားတပည့္ေတာ္ ယံုမွားသံသယရွိ၍ ေမးေလွ်ာက္လုိေသာအခါ ေမးေလွ်ာက္ခြင့္ ျပဳေတာ္မူေစခ်င္ပါသည္၊

(၄) ဘုရားတပည့္ေတာ္၏ မ်က္ကြယ္တြင္ ေဟာသမွ်တရားမ်ားကို ဘုရားတပည့္ေတာ္အား ျပန္လည္ေဟာျပ ေပးေတာ္မူေစခ်င္ပါသည္။

ထုိအခါမွစ၍ အရွင္အာနႏၵာသည္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္အား အျမဲမျပတ္ ျပဳစုလုပ္ေကြ်းရသူ ျဖစ္လာေလသည္။

ျမတ္စြာဘုရားအား ေရပူေရခ်မ္း ကမ္းလွမ္းျခင္း၊ ဒန္ပူတုိ႔ကို ဆက္ကပ္ျခင္း၊ ေျခဆုပ္လက္နယ္ ျပဳလုပ္ေပးျခင္း၊ ဂႏၶကုဋီပရိ၀ုဏ္ကို တံျမက္လွည္းျခင္း စသည္တုိ႔ကို ျပဳစုေပးေတာ္မူရသည္။ တေန႕လံုး ျမတ္ဘုရားအနီးါပါး၀ယ္ ၀တ္ၾကီး၀တ္ငယ္ျပဳစုျပီး ညအခါ ဆီမီးတုိင္ ဆြဲကိုင္လ်က္ ဘုရားသီတင္းသံုးရာ ဂႏၶကုဋီေက်ာင္းေတာ္ကို လွည္လည္ကာ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ေတာ္မူသည္။

ျမတ္စြာဘုရားသည္ သံဃာ့အစည္းအေ၀းပြဲၾကီးတြင္ အရွင္အာနႏၵာမေထရ္အား -

(၁) ဗဟုႆုတ ဧတဒဂ္ = အၾကားအျမင္အမ်ားဆံုး၊

(၂) သတိမႏၱ ဧတဒဂ္ = သတိအေကာင္းဆံုး၊

(၃) ဂတိမႏၱ ဧတဒဂ္ = ဉာဏ္ပညာအေကာင္းဆံုး၊

(၄) ဓိတိမႏၱ ဧတဒဂ္ = ၀ီရိယအေကာင္းဆံုး၊

(၅) ဥပ႒ာက ဧတဒဂ္ = ျပဳစုလုပ္ေကြ်းသူတုိ႔တြင္ အေတာ္ဆံုး ဟူေသာ ဧတဒဂ္ဘြဲ႕ထူး ရာထူးဌာနႏၱရငါးမ်ိဳးတုိ႔ကို ခ်ီးျမွင့္ေတာ္မူသည္။

အရွင္အာနႏၵာသည္ ျမတ္စြာဘုရားအား အခ်ိန္ျပည့္ ျပဳစုလုပ္ေကြ်းေနရျပီး သာသနာေတာ္ေရးရာကိစၥမ်ားကို ဦးစားေပးေဆာင္ရြက္ေနရသျဖင့္ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာ ၀ိပႆနာရူပြားမူမ်ားကို အေလးမေပးႏုိင္ခဲ့ေပ၊ ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္ျပဳေတာ္မူျပီး သံုးလႏွင့္ ၄-ရက္အၾကာ သံဂါယနာတင္ရန္အတြက္ သံဃာ့အစည္းအေ၀းၾကီးတြင္ သံဃသမၼဳတိရ သံဃာ့ကုိယ္စားလွယ္ အပါး ၅၀၀-ေရြးခ်ယ္ၾကရာ ဆဠဘိည၊ ေတ၀ိဇၨ၊ ပဋိသမၻိဒါပတၱ ရဟႏၱာၾကီး ၄၉၉-ပါးကို အရွင္မဟာကႆပက ေရြးခ်ယ္ခဲ့သည္။ ျမတ္စြာဘုရား၏ တရားေဒသနာအားလံုးကို အစအဆံုး အျပည့္အစံုသိသူမွာ အရွင္အာနႏၵာသာျဖစ္၍ အရွင္အာနႏၵာမပါေသာ သံဂါယနာပြဲသည္ ျပည့္စံုမည့္ပြဲမျဖစ္ႏုိင္ေပ၊ သို႔ျဖစ္၍ အရွင္မဟာကႆပသည္ ေနာက္ဆံုးတစ္ပါးကို ေရြးခ်ယ္ရန္အတြက္ သံဃာ့ပရိသတ္ကို တာ၀န္ေပးေတာ္မူသည္၊ သံဃာ့ပရိသတ္ကလည္း အရွင္မဟာကႆပမေထရ္ၾကီး လ်ာထားသည့္အတုိင္း အရွင္အာနႏၵာကိုပင္ မွန္ကန္စြာ ေရြးခ်ယ္ေပးခဲ့ၾကသည္။

အရွင္အာနႏၵာသည္ ေသာတာပန္သာျဖစ္ေသးသျဖင့္ ဘာေၾကာင့္ ေရြးခ်ယ္ရပါသနည္းဟု အရွင္မဟာကႆပက ေမးေတာ္မူေသာအခါ “အရွင္ျမတ္ဘုရား-အရွင္အာနႏၵာသည္ ျမတ္စြာဘုရားႏွင့္ အျမဲထာ၀ရ အနီးကပ္ျပဳစု လုပ္ေကြ်းေနထုိင္သူျဖစ္ပါသည္။ ျမတ္စြာဘုရားေဟာၾကားသမွ် မ်က္ေမွာက္ မ်က္ကြယ္ တရားအားလံုးကို တစ္ခုမက်န္ ျပန္လည္နာၾကားသင္ယူရသူျဖစ္ပါသည္။ ျမတ္စြာဘုရား၏ တရားေတာ္တုိ႔ကို စုစည္းရာ သံဂါယနာပြဲသဘင္သည္ အရွင္အာနႏၵာမပါလွ်င္ ျပီးျပည့္စံုေသာပြဲသဘင္ ျဖစ္မည္မထင္ပါ။ အရွင္အာနႏၵာသည္ ေသာတာပန္သာျဖစ္ေသာ္လည္း အဂတိေလးပါး လုိက္စားမည့္သူ မဟုတ္ပါ၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ သံဃသမၼဳတိရ သံဃာ့ကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္ ေရြးသင့္ပါသည္”ဟု ေလွ်ာက္ထားၾကသည္။ အမွန္မွာမူ အရွင္မဟာကႆပကိုယ္ေတာ္တုိင္လည္း အရွင္အာနႏၵာမပါက မျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း သိေတာ္မူျပီး ျဖစ္ပါသည္၊ သို႔ေသာ္ မိမိႏွင့္ ရင္းႏွီးသူျဖစ္သျဖင့္ မ်က္ႏွာလုိက္ ေရြးခ်ယ္သည္ဟု သူတပါးတုိ႔ အျပစ္တင္စကား ေျပာၾကားမူကင္းေ၀းေစရန္ သံဃာ့ပရိသတ္ကို တာ၀န္ေပးေတာ္မူျခင္း ျဖစ္သည္။

သံဂါယနာတင္ေရးကိစၥ ရဟႏၱာအရွင္ျမတ္ၾကီးမ်ား ေၾကာင့္ၾကမူ မ်ားေနၾကသေလာက္ အရွင္အာနႏၵာကမူ လွည့္လည္၍ တရားေဟာေန၏၊ ၀ဇၨပုတၱကမေထရ္ၾကီးသည္ တရားလွည့္လည္ေဟာေနေသာ အရွင္အာနႏၵာအား “ကိ ံ” ေတ ဗိဠိဗိဠိကာ ကရိႆတိ-ငါ့ရွင္ လွည့္လည္ျပီး တရားေတြ ဗလစ္ ဗလစ္ ေဟာေျပာေနဖုိ႔ အခ်ိန္မဟုတ္ေတာ့ဘူး၊ ရဟႏၱာျဖစ္ေအာင္ အားသြန္ၾကိဳးပမ္းပါေတာ့လား”ဟု သတိေပးခဲ့ဖူး၏၊ ထုိအခါ အရွင္အာနႏၵာသည္ သံဂါယနာတင္အမီ ရဟႏၱာျဖစ္ေရးအတြက္ ၾကိဳးစားအားထုတ္ေတာ္မူသည္၊ ဤသံဃာပရိသတ္တြင္ ကိေလသာညွီေစာနံသူ တစ္ဦးရွိေသးသည္ဟု သီတင္းသံုးေဖာ္ မေထရ္အခ်ိဳ႕ကလည္း ေျပာဆုိၾကသည္။

“အာနႏၵာ-သင္သည္ ပါရမီဘုန္းကံၾကီးသူျဖစ္သည္။ ရဟန္းတရားကိုသာ အားထုတ္ပါ၊ မၾကာမီရဟႏၱာျဖစ္ပါလိမ့္မည္”ဟု တခ်ိန္က မိန္႔ေတာ္မူခဲ့ဖူးေသာ ျမတ္စြာဘုရား၏ စကားေတာ္တုိ႔ကို ၾကားေယာင္မိသည္။ ထိုအခ်က္မ်ားအားလံုးကို ဆင္ျခင္သံုးသပ္ျပီး “ငါသည္ ေသကၡအျဖစ္ျဖင့္ သံဃာ့အစည္းအေ၀းသို႔ ၀င္ရန္မသင့္ေလ်ာ္ဟု” စိတ္ကူးက အျပင္းအထန္ တရားအလုပ္ အားထုတ္ေတာ္မူသည္။

သံဂါယနာမတင္မီ တစ္ရက္အလုိတြင္ ကာယဂတာသတိတရားကို အျပင္းအထန္ ရူပြားေတာ္မူရာ ၀ီရိယလြန္သျဖင့္ တရားထူးမရျဖစ္ေန၏၊ အရုဏ္တက္ရန္ နီးလာျပီျဖစ္သျဖင့္ ေခတၱမွ် အပန္းေျဖနားေနေတာ္မူရန္ စၾကၤ ံဦးမွ ဖယ္ခြာ၍ အိပ္ရာသို႔ သတိပ႒ာန္းတရားျဖင့္ ၾကြသြားေတာ္မူသည္။ အိပ္ရာေပၚသို႔ အေရာက္တြင္ အသာအယာ ခႏၶာကိုယ္ကို လွဲခ်ေတာ္မူစဥ္ ကိေလသာအာသေ၀ါကုန္ခန္း၍ ရဟႏၱာျဖစ္ေတာ္မူသည္။ ေလ်ာင္း ထုိင္ ရပ္ သြား ဣရိယာပုတ္ေလးပါးတြင္ မည္သည့္ ဣရိယာပုတ္ႏွင့္ေန႔စဥ္ ရဟႏၱာျဖစ္ေတာ္မူသည္ဟု ေျပာ၍မရ၊ ဣရိယာပုတ္ေလးပါးမွ လြတ္၍ ရဟႏၱာျဖစ္ေတာ္မူသည္။

ဘုရင္အဇာတသတ္သည္ ဂိဇၥ်ကုဋ္ေတာင္ယံ စရည္းပင္ေပါက္ရာ သတၱပဏၰိလုိဏ္ဂူ၌ ၾကီးက်ယ္ဆန္းျပား ခမ္းနားစြာ မ႑ပ္ၾကီးငယ္တုိ႔ကို ေဆာက္ကာ ပစၥည္းေလးပါးတာ၀န္ယူ၍ ပထမသံဂါယနာပြဲကို ကူညီအားေပးခဲ့သည္။ သံဃာအားလံုး စံုညီခ်ိန္၌ အရွင္အာနႏၵာသည္ တန္ခိုးျဖင့္ ေျမ၌ငုပ္လွ်ိုဳးလာကာ မိမိအတြက္ထားေသာေနရာ၌ တက္သစ္စေန၀န္းအလား ဘြားကနဲထြက္ေပၚ ထုိင္ေနေတာ္မူလာသည္၊ အရွင္မဟာကႆပ မေထရ္ၾကီးသည္ ၀မ္းသာပီတိျဖစ္ကာ “အကယ္၍မ်ား ျမတ္စြာဘုရားသာ သက္ေတာ္ထင္ရွားရွိပါမူ ယေန႔ ရဟႏၱာအျဖစ္ ျမင္ေတြ႕ရေသာ အရွင္အာနႏၵာကို ခ်ီးက်ဴးေတာ္မူေပလိမ့္မည္၊ ဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္ျပဳေတာ္မူသြားျပီးျဖစ္၍ ဘုရားရွင္ကိုယ္စား ငါကပင္ ေကာင္းခ်ီးေပးေတာ့အံ့”ဟု ေတြးၾကံေတာ္မူကာ အရွင္အာနႏၵအား ခ်ီးက်ဴးေတာ္မူသည္။

သာသနာေတာ္ႏွစ္ ၁-ႏွစ္၊ ၀ါေခါင္လျပည့္ေက်ာ္ ၅-ရက္ေန႕ ပထမသံဂါယနာသဘင္တြင္ အရွင္မဟာကႆပမေထရ္ၾကီး ဦးေဆာင္ေသာ ရဟႏၱာမေထရ္ၾကီး အပါး (၅၀၀) ၾကြေတာ္မူၾကသည္။ အရွင္မဟာကႆပ က သံဃနာယကေထရ္ၾကီးအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေတာ္မူျပီး ပိဋကသံုးျဖာ၏ ပုစၦကေထရ္တာ၀န္ကို ယူေတာ္မူသည္။ ၀ိနယပိဋက၏ ၀ိႆဇၨကေခၚ အေျဖရွင္တာ၀န္ကို အရွင္ဥပါလိက ယူေတာ္မူသည္။ သုတၱႏၱပိဋက၊ အဘိဓမၼပိဋက ႏွစ္ပံု၏ အေျဖရွင္တာ၀န္ကို အရွင္အာနႏၵာကပင္ ယူေတာ္မူသည္။

သံဃာ့မေထရ္ၾကီးျဖစ္ေသာ အရွင္မဟာကႆပက သုတ္တခု တခုကို ေမးစစ္ေတာ္မူတုိင္း “ဧ၀ံ ေမ သုတံ - ဤသို႔ ၾကားနာမွတ္သားေဆာင္ထားဖူးပါသည္”ဟု အစခ်ီကာ အရွင္အာနႏၵာ၏ ေျဖၾကားခ်က္သည္ ပိဋကစာေပမ်ားအေပၚ အေၾကာင္းထုပၸတ္ႏွင့္တကြ မည္မွ်ခုိင္မာေၾကာင္း အာမခံခ်က္ေပးလုိက္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။

ပိဋကေရးရာ သုတ္ေဒသနာမ်ားကို စနစ္တက်ေမးေျဖစိစစ္လ်က္ မွတ္တမ္းတင္ေတာ္မူၾကရာ သံဃာေတာ္အမ်ားက အတည္ျပဳေသာအားျဖင့္ တညီတညာတည္း စုေပါင္းရြတ္ဆုိေတာ္မူၾကသည္။ သံဂါယနာတင္ပြဲသည္ ၇-လတုိင္တုိင္ ၾကာျမင့္ခဲ့၏၊ ဤသို႔ အာဏာစက္ႏွင့္ ဓမၼစက္ ႏွစ္ရပ္ ေပါင္းစပ္ညီညာ သံဂါယနာတင္လုိက္ျခင္းျဖင့္ အဓမၼ၀ါဒီတုိ႔ ေပ်ာက္ကြယ္သြားေလေတာ့သည္။

အရွင္အာနႏၵာမေထရ္သည္ သက္ေတာ္ ၁၂၀-အထိ သာသနာေတာ္အက်ိဳးစီးပြားကို မ်ားျပားစြာ ေဆာင္ရြက္ေတာ္မူျပီး သာသနာေတာ္ႏွစ္ ၄၀-ခုႏွစ္တြင္ ကပိလ၀တ္ႏွင့္ ေကာလိယအၾကား ေရာဟိဏီျမစ္အလယ္ထက္ေကာင္းကင္၌ ေတေဇာဓာတ္ေလာင္၍ ပရိနိဗၺာန္ ျပဳေတာ္မူေလသည္။ သရီရဓာတ္ေတာ္မ်ားကို ျမစ္ႏွစ္ဘက္ရွိ ျပည္သူမ်ား ကိုးကြယ္ရန္ အဓိ႒ာန္ခဲ့၍ ႏွစ္ျဖာခြဲကာ က်ေရာက္လာၾကကုန္၏၊ တစ္သာသနာတြင္မွ တစ္ေယာက္ဟု ဆုိစေလာက္ေသာ အရွင္အာနႏၵာ၏ စြမး္ရည္ႏွင့္ ဂုဏ္ေက်းဇူးကား ေထရ၀ါဒ သာသနာ့သမုိင္း၊ ပိဋကစာေပသမုိင္းတြင္ အႏူိင္းမဲ့ျဖစ္ေပေတာ့သည္။

အရွင္အာနႏၵာမေထရ္ျမတ္ၾကီး ေဟာၾကားက်ဴးရင့္ေတာ္မူေလ့ရွိေသာ ၾသ၀ါဒတရားေတာ္ -


ဗဟုႆုတံ ဥပါေသယ်၊ သုတဥၥ န ၀ိနာသေယ။
တံ မူလံ ျဗဟၼစရိယႆ၊ တသၼာ ဓမၼဓေရာ သိယာ။
အၾကားအျမင္မ်ားသူကို မွီ၀ဲဆည္းကပ္ရမည္၊ မွီ၀ဲဆည္းကပ္၍ ရအပ္ေသာ အၾကားအျမင္ကိုလည္း မေပ်ာက္မပ်က္ေအာင္ မွတ္သားရမည္။ ထုိသို႔ အၾကားအျမင္မ်ားျပားျခင္းသည္ မဂ္တည္းဟူေသာ ျမတ္ေသာအက်င့္၏ အေၾကာင္းရင္းမူလျဖစ္သည္၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ေရွးဦးစြာ တရားစာေပကို သင္ယူမွတ္သား ေဆာင္ထားထုိက္ေပ၏။


ဓမၼာရာေမာ ဓမၼရေတာ၊ ဓမၼံ အႏု၀ိစိႏၱ ယံ။
ဓမၼံ အႏုႆရံ ဘိကၡဳ၊ သဒၶမၼာ န ပရိဟာယတိ။
တရားေတာ္လွ်င္ ေမြ႕ေလ်ာ္ရာရွိေသာ၊ တရားေတာ္၌ ေမြ႕ေလ်ာ္ေသာ၊ တရားေတာ္ကို အဖန္ဖန္ ဆင္ျခင္ရူမွတ္ေသာ၊ တရားေတာ္ကို အဖန္ဖန္ ေအာက္ေမ့ပြားမ်ားေသာ ရဟန္းသည္ သူေတာ္ေကာင္းတုိ႔၏ တရားမွ မဆုတ္ယုတ္ႏုိင္။


အဗၻတီတသဟာယႆ၊ အတီတဂတသတၳဳေနာ။
နတၳိ ဧတာဒိသံ မိတၱံ၊ ယထာ ကာယဂတာသတိ။
ျမတ္စြာဘုရားတည္းဟူေသာ ဆရာလြန္ျခင္းေၾကာင့္ အေဆြခင္ပြန္းေကာင္းမွ ကင္းကြာခဲ့ရေသာ ငါ့အား ကာယဂတာသတိသည္ပင္ ငါ၏ အက်ိဳးစီးပြားကို ေဆာင္တတ္ေသာ အေဆြခင္ပြန္းေကာင္း အစစ္ ျဖစ္ေပေတာ့၏။

ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္အစိုးရ သာသနာေရး၀န္ၾကီးဌာန ဗုဒၶဘာသာတရားေတာ္ (အဆင့္ျမင့္) စာအုပ္မွ ထုတ္ႏူတ္ေဖာ္ျပသည္။