Sunday, January 26, 2014

မာန္ ( ၅ ) ပါး ႏွင့္ မာန္နတ္



ေမာင္ေလး ညီမေလး တို႕ေရ ....
ဒီတစ္ခါေတာ့ ေမာင္ေလးတစ္ေယာက္အေမးေရာ ....
ဘာသာျခားေတြရဲ႕အေမးေတြျဖစ္တဲ့ မာရ္နတ္အေၾကာင္းကို ... ေျဖေပးလို္က္ပါတယ္။
သူတို႕ေမးတာက ...
.
( ၁ ) အမနဴးေရ ... မာန္နတ္ ရဲ. အေၾကာင္း ေလး တင္ေပးပါလား။ တရားေတြ ေဟာရင္လည္း သူ. အေၾကာင္း နဲတယ္ေသေသခ်ာခ်ာ ေလး ဖတ္ၾကည့္ခ်င္လို.သူ.က် ငရဲ ဘာလို.မက်ေသးတာလဲ 
က်ြန္ေတာ္တို. သိထားတာက သူက ဘုရား ကို စစ္တပ္ေတြ နဲ. တိုက္ၿပီး ၿခိမ္းေျခာက္တာ လို. သိထားတာ
.
( ၂ ) မာန္နတ္ဆိုတာ နတ္ျပည္ ( ၆ ) ထပ္မွာ အျမင့္ဆံုးျဖစ္တဲ့ ဝႆဝတၱီ နတ္ျပည္က နတ္မင္းၾကီးဆိုရင္ သူဟာ ဘယ္ကုသိုလ္ေတြေၾကာင့္ အေကာင္းဆံုးဘံုကိုေရာက္ျပီး ... ေလာကမွာ အဆိုးဆံုး အလုပ္ေတြကို လုပ္ေနရတာလဲ ... 
.
( ၂ ) မာရ္နတ္ႀကီးဟာ နတ္ျပည္ေျခာက္ထပ္ရဲ႕ အေပၚဆံုးအထပ္က နတ္အႀကီးအမွဴးျဖစ္တဲ့အတြက္ တာဝတိ`ံသာက သိၾကားမင္းထက္ တန္ခိုးအရာမွာ သာလြန္လိမ့္မယ္လို႔ေတာ့ ေတြးမိပါတယ္။
.
 မာရ္နတ္မင္း ဖ်က္ဆီးတာေတြကို သိၾကားနတ္အပါအဝင္ ေလာကပါလ နတ္မင္းၾကီးေလးပါး တို႔ေတာင္ မတားဆီး နိဳင္ဘူးေပါ့ ဒါဆို ဒီလိုမေကာင္းတာလုပ္တဲ့နတ္ဆိုးဟာ နတ္အားလံုးရဲ႕အၾကီးအမွဴးျဖစ္နိဳင္တယ္ဆိုရင္ ဘုရားေဟာေတြနဲ႕ ေသြဖည္မေနဘူးလား ...
.
.................................................................................................
.
မာရ္နတ္အေၾကာင္းမေျပာခင္ မာရ္ဆိုတဲ့ စကားရဲ႕အဓိပါယ္ေလးကိုေျပာျပပါရေစ ... မာရ္ဆိုသည္မွာ ဖ်က္ဆီးျခင္း၊ ညႇဥ္းဆဲျခင္း၊ ေႏွာင့္ယွက္ျခင္း၊ တားဆီးျခင္း မေကာင္းမွဳကို လွံဳ႕ေဆာ္ျခင္း စတဲ့ သေဘာရွိတဲ့ အရာမ်ားကို ဆိုလိုပါတယ္။
.
က်မတို႕ ဗုဒၶသာသနာေတာ္အယူအရ ... မာရ္ ( ၅ ) ပါးရွိပါတယ္ .... 
.
ျမတ္စြာဘုရားမ်ားေအာင္ျမင္ေတာ္မူတဲ့ မာရ္(၅)ပါး ပါ ...။
.
★ ၁။ ေဒ၀ပုတၱမာရ္ ((ဒါကေတာ့ အားလံုးသိခ်င္တဲ့ သက္ရွိ မာန္နတ္ေပါ့ ))
★ ၂။ ကိေလသမာရ္ ((ကိေလသာ ၁၀ - ပါး အျပား အပါး ၁၅၀၀ ကိုကိေလသာမာရ္ လို႕ေခၚတာပါ))
★ ၃။ အဘိသခၤါရမာရ္ ((ဘ၀သစ္ျဖစ္ရန္စီမံေပးတဲ့ ေလာကီ ကုသိုလ္၊ အကုသိုလ္ကံမ်ား )))
★ ၄။ မစၥဳမာရ္ ေသျခင္းတရား။ 
★ ၅။ခႏၶမာရ္ ((ရဟႏၲာမျဖစ္မီ အတြင္းကာလမွာ အဘိသခၤါရကံတို႔ရဲ႕ စီမံခ်က္အရ ဘ၀သစ္ျဖစ္ရလတၱံ႕ေသာ ခႏၶာငါးပါးတို႔ကို ခႏၶမာရ္ဟု ေခၚတာပါ )) 
.
မာရ္ ( ၅ ) ပါးထဲက .... ကိေလသမရ္၊ အဘိသခၤါရမာရ္၊ ခႏၶမာမာရ္၊ မစၥဳမာရ္၊ ဆိုတဲ့ မာရ္ ( ၄ ) ပါးက ေလာဘေဒါသေမာဟရဲ႕ ကို္ယ္ပြားေတြပါ ......
.
ေဒ၀ပုတၱမာရ္ တစ္ခုတည္းကသာ တစ္ခုတည္းေသာ သက္ရွိ မာရ္ ျဖစ္ပါတယ္ နတ္ဆိုးတစ္ပါးပါ ။ က်န္ေသာ မာရ္တို႔မွာ သက္မဲ႔ မာရ္မ်ားသာျဖစ္ပါတယ္။ 
ရဟန္းျဖစ္ျဖစ္၊ လူျဖစ္ျဖစ္ တစ္စံုတစ္ေယာက္ သံသရာမွလြတ္ေျမာက္ေၾကာင္း က်င္႔ၾကံေနၿပီဆိုလွ်င္ ကာမဂုဏ္မ်ိဳးစံုက ေႏွာက္ယွက္ တတ္ပါတယ္ ... ဒါကိုမာရ္နတ္ ေနွာင့္ယွက္တယ္လို႕ ေခၚပါတယ္။
.မာရ္ ( ၅ ) ပါးလံုးဟာ အဆံုးသတ္မွာ မတည္ျမဲေသာ ေသျခင္း၏ အေၾကာင္းတရားမ်ားသာ ျဖစ္ပတယ္ ...။
.
★ ★ ၁။ ေဒ၀ပုတၱမာရ္ 
. 
ဒါကေတာ့ အားလံုးသိခ်င္တဲ့ သက္ရွိ မာရ္နတ္ေပါ့...
မာန္နတ္အေၾကာင္းေျပာမယ္ဆိုရင္ ေဒ၀ပုတၱဆိုတဲ့ စကားရဲ႕အဓိပါယ္ကို အရင္ သိသင့္ပါတယ္ 
ေဒ၀ = နတ္ .... 
ပုတၱ = သားရတနာ 
မာရ္ = မေကာင္းမွဳကို နွိဳးေဆာ္တတ္ေသာ အဖ်က္ အဆီး အတား တို႕ကိုသာ ျပဳလုပ္တတ္ေသာ (( တစ္နည္း ဖ်က္ဆီးျခင္း၊ ညႇဥ္းဆဲျခင္း၊ ေႏွာင့္ယွက္ျခင္း၊ တားဆီးျခင္း သေဘာရွိတဲ့ အရာမ်ား ... လို႕ ))) လို႕ အဓိပါယ္ ရတာပါ ... 
.
ဒီေတာ့ ေဒ၀ပုတၱမာရ္ ကို ျမန္မာျပန္လိုက္ရင္ .... 
မေကာင္းမွဳကို နွိဳးေဆာ္တတ္ေသာ အဖ်က္ အဆီး အတား တို႕ကိုသာ ျပဳလုပ္တတ္ေသာနတ္သား (နတ္ဆိုး) လို႕ အဓိပါယ္ရတာေပါ့...။
.
မာရ္နတ္အေၾကာင္းကုိပိဋကတ္လမ္းညႊန္က်မ္း ဒုတိယတဲြ၊ စာမ်က္နွာ (၂၅၁) မွာ မာရ္နတ္ (အစစ္၊အတု) ႏွစ္မ်ဳိး လို႕ေရးထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ 
.
★ (၁) မာရ္နတ္မင္း (အစစ္)မွာ ဝသဝတၱီ လုိ႔ေခၚၿပီး အဲဒီနတ္ျပည္မွာေနကာ နတ္ျပည္ေျခာက္ထပ္ကို အစိုးရပါတယ္။ ဒီမာရ္နတ္မင္းအစစ္က ဘုရားရွင္အား ေနွာင့္ယွက္တဲ့ မာရ္နတ္မဟုတ္ပါဘူး ။ ဒီမာရ္နတ္က မာရ္နတ္အစစ္ပါ ။
.
★ (၂) ဘုရားရွင္အား အေႏွာက္အယွက္ အမ်ဳိးမ်ဳိးေပးေနတဲ့မာရ္နတ္ကေတာ့ ''မာရ၊ ကဏွ၊ ပဇာပတိ၊ အနၲဂူ၊ နမုစိ၊ ပမတၲဗနၶု၊ ပါပိမ၊အနၲက'' လို႕အမည္အမ်ဳိးမ်ဳိးေခၚျပီး ပရနိမိၼတ ဝသဝတၲီ ဘံုမွာေနတဲ့ နတ္ဆိုးတစ္ပါး ပါ ပရနိမိၼတ ဝသဝတၱီ နတ္မင္း မဟုတ္ပါဘူး။ ဆုိးသြမ္းတဲ့နတ္ဆိုးႀကီးသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမာရ္နတ္ကေတာ့ မာရ္နတ္အတုေပါ့
.
ဒီမာရ္နတ္ဟာ ကကုသန္ဘုရားရွင္ လက္ထက္ေတာ္ကရွိခဲ့ဘူးတဲ့ ဒုႆ ီ မာရ္နတ္ရဲ႕ ႏွမျဖစ္သူ ကာဠီရဲ႕သားျဖစ္ျပီး ယခု ေဂါတမဘုရားရွင္လက္ထက္ေတာ္တြင္ မာရ္နတ္ျဖစ္လာေၾကာင္း သိရ ပါတယ္။
. 
ယခုေဂါတမျမတ္စြာဘုရားရွင္ကုိ လုိက္လံဖ်က္စီးေနတဲ့ မာရ္နတ္ဟာ ဒုႆီမာရ္နတ္ရဲ႕ တူေတာ္သူ ဒုႆီမာရ္နတ္ရဲ႕ နွမေတာ္ ကာဠီရဲ႕ သားျဖစ္တယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။ 
.
ဆရာပါရဂူဘာသာၿပန္တဲ႔ဗုဒၶဒုိင္ယာရီစာအုပ္ထဲမွာေတာ့ မာရ ေခၚ မာရ္နတ္ကို အတြင္း စိတ္မွာျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အေနွာင့္အယွက္ ဒြိဟ ျဖစ္ေပၚမွဳ တစ္မ်ိဳးလို႕ေရးထားပါတယ္ ။
ဒီလုိ ယူၾကတဲ႔ အေနာက္တုိင္း အယူအဆ သမားေတြလဲ ရွိၾကပါတယ္။
.
★ မာရ္နတ္ဟာ နတ္ၿပည္ေၿခာက္ထပ္ထဲက ဝႆဝတၱီနတ္ၿပည္မွာစံပါတယ္။ ဝႆဝတၱီ နတ္မင္းၾကီးလဲ မႏုိင္တဲ႔ နတ္ဆိုးလို႔ ပါ ...
နတ္ေတြဟာ နတ္ၿပည္တစ္ထပ္ကေန တစ္ၿခားတစ္ထပ္ကို မလည္ပတ္ၾကေပမယ္႔ မာရ္နတ္ကေတာ႔ ေလွ်ာက္သြားေနတတ္္ပါတယ္။
.
★ မာရ္နတ္ဟာ ဗုဒၶကုိ ေတာမထြက္ခင္ကတည္းက စတင္ေနွာက္ယွက္ပါတယ္။ 
ေတာထြက္ျပန္ေတာ့လဲ တံခါးဝကပိတ္ျပီး မင္းသား ေနာက္တစ္ပတ္ဆုိ စၾကာရတနာေရာက္ၿပီ။ ဘာလို႔ေတာထြက္မွာတုန္း .... စၾက၀ေတးမင္း ဘ၀နဲ႕ ကုသုိလ္အမႈေတြကို လုပ္စမ္းပါလို႕ ဆြယ္ ပါတယ္။ သိဒၶတၱမင္းသားေမာင္း ထုတ္လုိက္မွ ထြက္ေၿပးပါတယ္။
. 
★ေ နာက္ေတာ႔ ဒုကၠရစရိယာက်င္႔တဲ႔အခါမွာ မာရ္နတ္က လူသားေတြကို ကယ္တင္ စရာမလိုေၾကာင္း ကယ္တင္လည္းအေကာင္းျမင္မွာမဟုတ္ေၾကာင္း သံလွ်က္မိုးျပီး ဂုတ္ေပၚခြစီးထားသူစကားကိုသာ ေၾကာက္ရြံ႕ယံုၾကည္ေၾကာင္းေသြးထိုး ေနွာက္ယွက္ျပန္ပါတယ္။ ဒီေတာ႔ေမာင္းထုတ္ရၿပန္ပါတယ္။ 
.
ဒီလိုနဲ႕ အၾကိမ္ၾကိမ္ နွင္ထုတ္ခံရတဲ့အခါမွာ မာရ္နတ္က ၾကိမ္းဝါးပါတယ္။
★ အသင္မင္းသား ... သင့္ဆီမွာ ကာမဂုဏ္အာရံု ခံစားခ်င္တဲ႔စိတ္၊ သူတစ္ပါးကိုညွဥ္းဆဲလုိတဲ႔ စိတ္၊ ေနာက္ ေတြေဝပ်ံ႔လြင္႔တဲ႔စိတ္ သံုးမ်ိဳးထဲက တစ္ခုခု ျဖစ္ခဲ့ေသာ္ … သင္ဟာ ကၽြနဳပ္ကိုရွံဳးျပီ … သင္ဒီဘ၀မွာဘုရားျဖစ္မွာမဟုတ္ေတာ့ဘူးလို႕ ၾကိမ္း၀ါးပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ကိေလသာ အညစ္အေၾကးျမဴတစ္မွဳန္စာေတာင ္ရွာမရခဲ့ပါဘူး … အေလာင္းေတာ္ ဘဝက တည္းက ၿဖဴစင္မႈကို ထင္ရွားေစတာပါ။
.
★ ဘုရားၿဖစ္မယ္႔ ညမွာလည္း မာရ္နတ္ေရာက္လာျပန္ပါတယ္။ 
မာရ္နတ္ဟာ ဂီရိ ေမခလာဆင္ကိုစီးျပီး လက္ရံုးတစ္ေထာင္ဖန္ဆင္းကာ အေလာင္းေတာ္ ေဗာဓိသတ္ကို ေနွာင့္ယွက္ပါတယ္ ။
အေလာင္းေတာ္က အသက္မဲ႔ေၿမၾကီးကိုသစၥာတိုင္ တည္ေတာ႔ မာရ္နတ္ရံႈးပါတယ္။ 
လက္တစ္ဖက္မွာကိုင္ထားတဲ့ သူပိုင္တဲ့ ေဗလု၀ နတ္ေစာင္း လြတ္က်ပါတယ္ ….
သိၾကားမင္းက ခံယူျပီး ပဥၥသီခၤက နတ္သားကိုေပးခဲ့တယ္လို႕ သိရပါတယ္။
. 
★ သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္ကို ရတဲ႔အခါမွာ မာရ္နတ္ဟာ ေၿမေပၚမွာ အစင္းေၾကာင္းေတြၿခစ္ၿပီးစိတ္ပ်က္လက္ပ်က္နဲ႔ ရဟန္းေဂါတမ က်င္႔တဲ႔ ပါရမီအက်င္႔ေတြ မက်င္႔ ခဲ႔လို႔ ငါသူ႔လုိ ဘုရားမၿဖစ္တာလို႔ ညည္းညဴပါတယ္။ 
ဒါကို ၿမင္တဲ႔ သမီးသံုးပါးက မခံႏုိင္ၿဖစ္ၿပီး အသက္ငယ္ငယ္၊ အသက္လတ္လတ္၊ အသက္ၾကီးၾကီး မိန္းမလွသံုးေယာက္လို ဖန္ဆင္းလို႔ ၿမဴဆြယ္ခဲ့ပါတယ္။ ရံႈးပါတယ္။
.
★ ဘုရားျဖစ္ၿပီးေတာ့လည္း သင္လုိခ်င္တဲ့ သဗၺညဳတဉာဏ္ရၿပီ မဟုတ္လား ေတာ္ျပီေလ တရားမေဟာနဲ႔ေနာ္လုိ႔ တားပါေသးတယ္။ 
ဘုရားရွင္က တရားလုိက္ေဟာေနေတာ့လည္း ဘုရားရွင္ကို ျမန္ျမန္ပရိနိဗၺာန္ျပဳဘို႕ ခနခန နားပူ နားဆာလုပ္ ေတာင္းပန္ပါတယ္။
တစ္ကယ္ဆိုးတဲ့မာရ္နတ္ၾကီးပါပဲ …. 
.
★ ဇာတ္ေတာ္ေတြထဲမွာေတာ့ 
ဘုရားေလာင္း လယ္သမားဘဝတုန္းက ေဒဝဒတ္နဲ႔ မာရ္နတ္ဟာ က်ီးကန္းနဲ႔ေၿမြၿဖစ္ၿပီး အေလာင္းေတာ္ကို သတ္ဖုိ႔ ၾကိဳးစားခဲ႔ဖူးတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ 
.
★ တစ္ခါမွာေတာ့ မာရ္နတ္ဟာ ရဟႏာၱမတစ္ပါးကို သြားေနွာင့္ယွက္ပါတယ္ … ရဟႏာၱမၾကီးက ပဌါန္းကို အက်ယ္ေဟာျပလိုက္တဲ့အခါ … မာရ္နတ္ထြက္ေျပးရျပန္ပါတယ္ …။
.
★ အခါတစ္ပါးမွာေတာ့ … အရွင္ေမာဂၢလာန္ကိုယ္ေတာ္ၾကီး ဆြမ္းဘုန္းေပးၿပီး ဗိုက္ထဲ မအီသာလို႔ တန္ခိုးနဲ႔ ဆင္ၿခင္ေတာ႔ မာရ္နတ္က အစာအိမ္ထဲဝင္ေနတာကိုေတြ႔ရပါတယ္။
. 
ဒီအခါမွာ သာ၀ကၾကီးက ထြက္လာဘို႕ေျပာေပမယ့္ ေပကပ္ျပီးေနခဲ့ပါတယ္ …. ဒီေတာ့မွာ သွ်င္မဟာ ေမာဂၢလာန္ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ၾကီးက … မာရ္နတ္ကို ...
.
★ ★ အသင္မာရ ငါဟာ အရင္ဘဝက သင့္ဥိီးရီး ေတာ္ခဲ့သူျဖစ္တယ္ .... သင့္မိခင္ ကာဠီနတ္သမီးရဲ႕ေမာင္ေတာ္သူျဖစ္တယ္။
.
ငါဟာ ကႆပ ဘုရားရွင္လက္ထက္ေတာ္က ဒုႆီမာရ္နတ္ဘ၀နဲ႕ သူၾကြယ္ပုဏၰားတြင္ စဲြဝင္ၿပီး ဘုရားရွင္ကိုဆဲေရးျခင္း၊ 
ရဟန္းတို႔ကို ဆဲေရးေခ်ာက္ခ်ားေစျခင္း၊ 
ကဲ့ရဲ႕ရႈတ္ခ်ျခင္း၊ 
ရဟန္း၊ ရဟန္းမတို႔အနီးတြင္ ဝိသဘာဂအာရံုဖန္ဆင္းၿပီး လူတို႔ကိုျမင္ေစျခင္း၊ 
ရဟန္း၊ ရဟန္းမတို႔အား အပ်ဳိမမ်ား၊ လူပ်ဳိမ်ားနွင့္ ဆက္ဆံၾကပံုတို႔ကို ဖန္ဆင္းျပျခင္း၊ 
မုဆိုး တံငါတို႔ကဲ့သို႔ ငါးမွ်ားပံု ငွက္ေထာင္ပံုတို႔ကိုဖန္ဆင္းျပျခင္း၊ 
လူတို႔က မၾကည္ညိဳေအာင္လုပ္ျခင္း၊ 
ေနာက္ဆံုးတြင္ ကကုသန္ဘုရားရွင္ရဲ႕ လက္်ာရံျဖစ္တဲ့ ဝိဓုရေထရ္ရဲ႕ ဦးေခါင္းကို ေက်ာက္ခဲနဲ႔ ကဲြသြားေအာင္ ပစ္ျခင္းစသည္တို႔ကို ျပဳခဲ့ပါတယ္။
ဒီအခါမွာ သာ၀ကၾကီးက … မာရ ငရဲဘံုကို ေပ်ာ္စရာေနရာမ်ားထင္ေရာ့သလားလို႕မိန္႕တဲ့အခါမွာ … ခ်က္ခ်င္းနတ္သက္ေၾကြျပီး… အပါယ္ငရဲက်ခဲ့ပါတယ္
.
အဝီစိငရဲမွာ ႏွစ္ေပါင္းတစ္သိန္းမွ် ကာလပတ္လံုး ဒုကၡခံရပါတယ္။ အရဟနၲဃာတက ကံႀကီး ထိုက္ခဲ့သူျဖစစ္ခဲ့ပါတယ္ .... လို႕ေဟာေတာ္မူေတာ့မွ မာရ္နတ္ဟာ စိတ္ထားနူးညံ႔လာၿပီး သံေ၀ဂရ ထြက္သြားပါတယ္။ 
.
တန္ခုိးအရာမွာ ဘုရားရွင္မွတစ္ပါး သူ႕ထက္သာလြန္သူမရွိခဲ့တဲ့ တန္ခိုး အာနုေဘာ္ၾကီးမားတဲ႔ သာ၀ကၾကီးေတာင္မွ မာရ္နတ္ကို ေမတၱာျဖင့္ဆံုးမခဲ့ပါတယ္။
.
★ တစ္ကယ္ေတာ့ ဒီမာန္နတ္ၾကီးဟာ သူ႔စိတ္ထဲမွာ (၃၁) ဘံုရွိတဲ့ သတၱ၀ါတုိ႔မွာ သူသာ တန္ခိုး ႀကီးတယ္၊ 
ကာမဂုဏ္ဆိုတာ သတၱ၀ါေတြအတြက္ သူကပဲ ဖန္ဆင္းေပးထားတာမ်ိဳး အထင္ေရာက္ေနသူပါ။
.
သတၱ၀ါေတြ သံသရာမွာ ဘ၀မ်ိဳးစံု က်င္လည္ရင္း သူဖန္တီးေပးထားတဲ႔ ေလာကီအာရံု ကာမဂုဏ္ ေတြကို ခံစားေနၾကတာကိုၾကည့္ျပီးသူက သေဘာက်ေနသူပါ။
.
ဒါေၾကာင့္ ကာမဂုဏ္ကို စြန္႔ပယ္ဖို႔ နည္းလမ္းမွန္မွန္နဲ႔ တရားေဟာမဲ့ ဘုရားေလာင္းေတြဆိုရင္ သူကလုိက္ၿပီး ေႏွာက္ယွက္တာပါ။
.
အဲဒီေတာ့ ဒီမာရ္နတ္မင္းဟာ သူဖန္ဆင္းေပးထားတာလုိ႔ ထင္ေနတဲ့ ေလာကႀကီးထဲမွာရွိတဲ့ ကာမဂုဏ္မ်ားကုိ သူလုိပဲ အမ်ားကုိပါ ခံစားေစခ်င္ ေနသူ ျဖစ္ပါတယ္။
. 
သူဟာ မာရ္နတ္မင္း ဘ၀ကေန သက္တမ္းကုန္ရင္ေတာ့ သူလုပ္ခဲ့တဲ့ မေကာင္းမႈမ်ားကုိ ျပန္လည္ ေပးဆပ္ရပါ လိမ့္မယ္။
.
………………………………………………………..
.
မာရ္နတ္နဲ႔ အၿခားဆရာေတာ္ေတြပတ္သက္မႈကို ေတာ႔ ၿမန္မာသာသနာဝင္မွာ စြန္းလြန္းဂူဆရာေတာ္ၾကီး၊ မုိးကုတ္ဆရာေတာ္ၾကီးတို႔ ခႏၶာဝန္ခ်ခါနီး လာေတာင္းပန္သလို ဖတ္ဖူးပါတယ္။ 
.
ေနာက္လယ္တီဆရာေတာ္ကို လာေနွာက္ယွက္တဲ႔ သေဘာလကၡဏာေတြကို လဲ ဖတ္မိဘူးပါတယ္။ 
.
မဟာေဗာဓိၿမိဳင္ဆရာေတာ္ၾကီးကေတာ႔ ေတာေနရဟန္းေတြ တစ္ပါးတည္း ေတာထဲအားထုတ္ရင္ ညဖက္ အသံေပးတာေတြ၊ အလင္းေရာင္ေတြနဲ႔ အုပ္လိုက္ၾကီးခ်ီတက္လာတတ္တာေတြ၊ 
.
နွစ္ပါးသီတင္းသံုးရင္ တစ္ပါးနဲ႔တစ္ပါး သည္းမခံႏုိင္ေအာင္ ၿပႆနာတက္လာတတ္တာေတြကို သတိေပးဖူးပါတယ္။
.
အပူ နဲ႕ အေအး
အဖို နဲ႕အမ 
အေကာင္း နဲ႕ အဆိုး
ဓမၼ နဲ႕ အဓမၼ
ေကာင္းမွဳ နဲ႕ မေကာင္းမွဳ 
စသည္ ဒြန္တြဲေနတဲ့ေလာကၾကီးမွာ လူေတြဟာ မိမိတို႕ျပဳသမွ်ကို ဓမၼ လား အဓမၼလား ဆိုတာ ... မိမိတို႕ေဆာက္တည္ခဲ့တဲ့ ပါရမီအနဳ အရင့္နဲ႕သာခြဲျခား နိဳင္တာေၾကာင့္ .... ပါရမီရင့္သန္ေအာင္သာ ၾကိဳးစားၾကပါလို႕ တိုက္တြန္းရင္း ....
.
၂။ ကိေလသမာန္
ကိေလသာမာန္ ( ၁၀ ) ပါးရွိပါတယ္ ... အက်ယ္ခ်ဲ႕လိုက္ရင္ အပါး ( ၁၅၀၀ )ေပါ့
( ၁) ေလာဘ  လိုခ်င္တပ္မက္ျခင္း
( ၂ ) ေဒါသ အမ်က္ထြက္ျခင္း
( ၃ )ေမာဟ ေတြေ၀မိုက္မဲျခင္း ( ေမာဟ ရဲ. သေဘာကို ဗုဒၶဘာသာလူငယ္ေတြ ေရာေထြးတတ္ပါတယ္။ အ၀ိဇၨာ နဲ႔ ေမာဟ ကိုခြဲျခားသိေစခ်င္ပါတယ္ ... သစၥာ(၄)ပါး ကို မသိျခင္းဟာ အ၀ိဇၨာ ပါ ဒိဌိႏွင့္ဆက္ ႏြယ္ပါ တယ္ ..... ကိုယ္လုပ္ေနတာကို သတိမကပ္ဘဲ ေတြေတြေ၀ေ၀ ေငးေငးငိုင္ငိုင္ျဖင့္ လုပ္ေနျခင္း ၊ ကိုယ္လုပ္ေနသည့္ လုပ္ရပ္ကို ကုသိုလ္ ၊ အကုသိုလ္ဟုခြဲျခား မသိျခင္းကို ေမာဟ လို႕ေခၚတာပါ ။ သစၥာ ( ၄ ) ပါးကို မသိလွ်င္ သံသရာလည္ျပီး  ေမာဟမ်ားလွ်င္ေတာ့ အပယ္လားမွာပါ က်ိန္းေသပါတယ္။
( ၄ ) မာန    ပလႊားျခင္း မာနေထာင္လႊားျခင္း ( မာန ဆိုသည္မွာ မာန္ ပင္ျဖစ္ပါသည္ ...  မာနႀကီးေနသည္  မာန္ၾကီးေနသည္ေပါ့ ။ )
                                   
မာန ဆိုတဲ့ မာန္  (၃) မ်ိဳး ရွိပါတယ္ ...
(၁)ေသဌမာန္  ငါသာျမတ္၏ ဟု မာန္တက္ျခင္း
(၂)သဒိသမာန္   ငါႏွင္႔ တန္းတူ၏ ဟု မာန္တက္ျခင္း
(၃)ဟိနမာန္   ငါကား နိမ့္၏ ၊ သို႔ေသာ္ မည္သူ႔ကိုမွ် ဂရုစိုက္ရန္ မလို ဟု မာန္တက္ျခင္း တုို႔ျဖစ္ပါသည္။
မာန္တက္ေစတဲ့ အခ်က္  (၃) ခ်က္ ရွိပါတယ္ 
 (၁)ဇာတိမာန္   ဇာတ္ကို စြဲ၍ မာန္တက္ျခင္း
(၂)ဣႆရိယ မာန္   ၾသဇာ အာဏာ  ကို စြဲ၍ မာန္တက္ျခင္း
(၃)ေဂါတၱမာန္   အမ်ိဳးအႏြယ္ကို စြဲ၍ မာန္တက္ျခင္း တုို႔ျဖစ္ပါတယ္
( ၅ ) ဒိဌိ   မိစၧာ ဒိဌိ လို႕ေခၚတဲ့ အယူမွားျခင္းပါ ( ဒိဌိ အမ်ိဳးေပါင္း  ၆၂-ပါး ရွိပါတယ္ )
 ခႏၶာ အ၀ိဇၨာ ဖေႆာစ ၊ သညာတေကၠာ အေယာနိေသာ ဒုမၸိေတၱာ၊ ပရေသာ ေဃာေသာ ဒိဌိဌာနာနိ အဌဓာ ဟူ၍ ဒိဌိ ျဖစ္ေၾကာင္း ( ၈ ) ပါးရွိပါတယ္ 

 
၁။ ခႏၶာ၏ ျဖစ္ေၾကာင္းကို မသိလွ်င္ ဒိဌိ ျဖစ္မည္။
၂။ အ၀ိဇၨာ၏ အေၾကာင္းကိုမသိလွ်င္ ဒိဌိ ျဖစ္မည္။
၃။  ဖႆ (ထိေတြ့ျခင္း ေၾကာင့္)ဒိဌိ ျဖစ္မည္။
၄။ အမွတ္မွားလွ်င္ ဒိဌိ ျဖစ္မည္။
၅။ အၾကံအစည္ မွားလွ်င္ ဒိဌိ ျဖစ္မည္။
၆။ ႏွလံုး သြင္းမွာလွ်င္ ဒိဌိ ျဖစ္မည္။
၇။ အေပါင္းအသင္းမွားလွ်င္ ဒိဌိ ျဖစ္မည္။
၈။ သူတစ္ပါး တရားအနာ မွားလွ်င္ ဒိဌိ ျဖစ္မည္။  
( ၆ ) ၀ိစိကိစၧာ   ေတြးေတာ ယံုမွားျခင္းသေဘာ ( သို႔ေလာ သို႔ေလာ စိတ္ႏွခြျဖစ္ျခင္းသေဘာ ကိုေျပာတာပါ)
၀ိစိကိစၧာ ျဖစ္ေၾကာင္းတရား ( ၈ ) ပါး ရွိပါတယ္ ဒီတရား ( ၈ ) ပါးကို အမွီျပဳၿပီး ျဖစ္တာပါ
(က) ဘုရားရွင္၏ ၃၂-ပါးေသာ လကၡဏာေတာ္မ်ား ၊ ဥာဏ္ေတာ္မ်ား နဲ႔ ပတ္သက္၍ ၄င္း ၊
(ခ) သစၥာ (၄) ပါး ၊ မဂ္ ၊ဖိုလ္ ၊နိဗၺာန္ သည္ သံသရာမွ တကယ္ လြတ္/မလြတ္ နဲ႔ ပတ္သက္၍ ၄င္း ၊
(ဂ) အရိယာပုဂၢိလ္ နဲ႔ ပတ္သက္၍ ၄င္း ၊
(ဃ) သီလ ၊ သမာဓိ ၊ပညာ ဟူေသာ သိကၡာ (၃) ပါးနဲ႔ ပတ္သက္၍ ၄င္း ၊

(င) အတိတ္၌ ခႏၶာ ၊အာယတန ျဖစ္/မျဖစ္ နဲ႔ ပတ္သက္၍ ၄င္း ၊
(စ) အနာဂတ္၌ ခႏၶာ ၊အာယတန ျဖစ္/မျဖစ္ နဲ႔ ပတ္သက္၍ ၄င္း ၊
(ဆ) သံသရာ တေလွ်ာက္လံုး ခႏၶာ ၊အာယတန ျဖစ္/မျဖစ္ ႏွင္႔ ေပါင္းသင္းမိ၍၄င္း ၊
(ဇ) ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ တရားေတာ္ နဲ႔ ပတ္သက္၍ ၄င္း ၀ိစိကိစၧာ ျဖစ္လာပါသည္။

ဒိဌိ နဲ႔ ၀ိစိကိစၧာ ကို ပယ္သတ္ႏိုင္သူဟာ ေသာတာပန္ ပုဂၢိလ္ျဖစ္ၿပီျဖစ္ပါသည္
( ၇ )  ထိနမိဒၶ    ထိုင္းမွုိုင္းျခင္း ၊ ငိုက္မ်ဥ္းျခင္း (ေျမြ ဘ၀မွ ျဖစ္လာေသာသူမ်ားတြင္ ထိနမိဒၶ မ်ားသည္ဟု ဘုရားရွင္က ပုဏၰား(၄)ေယာက္ကို ဥပမာျပျပီးေဟာခဲ့ဖူးပါတယ္ )
( ၈ ) ဥဒၶစၥ   စိတ္ပ်ံ႕လြင္႔ျခင္း ။
( ၉ ) အဟိရိက   မေကာင္းမႈလုပ္ရျခင္းကို မရွက္ျခင္း ။
( ၁၀ ) အေနာတၱပၸ   မေကာင္းမႈလုပ္ျခင္းကို မေၾကာက္ျခင္း ။ 
၄င္းတို႔မွာ ကိေလသာ ( ၁၀ ) ပါး (အျပား ၁၅၀၀ )ျဖစ္ပါသည္။ ကိေလသာကို အမ်ိဳးအစားအားျဖင္.လည္း ခြဲလို႔ရပါေသးတယ္။ ကိေလသာ ( ၃ ) မ်ိဳးရွိပါတယ္ ...။
ကိေလသာ (၃)မ်ိုဳး
 (၁) ၀ိတိကၠမ ကိေလသာ 
အာရံု (၅)ပါး ကို ႏွစ္သက္တြယ္တာ ၍ ကာယကံ ၊ ၀စီကံ ၊ မေနာကံ တို႔ျဖင္႔ ေလာဘ ၊ ေဒါသ အေလ်ာက္ ေဖာက္ျပန္က်ဴးလြန္ေစတတ္မႈ ။ ( သီလ ေစာင္႔ထိန္းျခင္းျဖင္႔ တားဆီရန္ )
(၂) ပရိယုဌာန ကိေလသာ 
မေနာ ဒြာရ၌ ထၾကြေသာင္းက်န္းတတ္သည္႔ ကိေလသာ ။ ( သမထ ဘာ၀နာက်င္႔ၾကံ ျခင္းျဖင္႔ တားဆီးရန္ )
(၃) အႏုသယ ကိေလသာ 
 သံသရာတေလွ်ာက္ အစဥ္ကိန္းေအာင္းေနခဲ႔ျပီး အခါအခြင္႔ သင္႔ေသာအခါ ေပၚထြက္လာျပီး ေဖာက္ျပန္က်ဳးလြန္တတ္ေသာ ကိေလသာ ။ ( ၀ိပႆနာ ဘာ၀နာအားထုတ္ ျခင္းျဖင္႔ အျမစ္ျဖဳတ္ ပယ္သတ္ရန္)
ဘုရားရွင္တို႔ ေအာင္ျမင္ေသာ မာရ္ (၅)ပါးတို႔တြင္ ကိေလသမာရ္ သည္ အဓိက ရန္သူႀကီးျဖစ္ပါသည္။ အရဟတၱမဂ္၏ တန္ခိုးျဖင္႔သာ အျမစ္ျပတ္ေအာင္ ျဖတ္နိဳင္ပါမည္ဟု မွတ္စုစာအုပ္ ဘေလာ့တြင္ဖတ္ဖူးပါသည္။ 
၃။ အဘိသခၤါရမာန္
 ဘ၀သစ္ျဖစ္ရန္စီမံေပးတဲ့ ေလာကီ ကုသိုလ္၊ အကုသိုလ္ကံမ်ား၏ ျပဳင္ စီရင္မွဳ ဆိုတဲ့သခၤါရတရား ေတြကိုေခၚတာပါ 
သခၤါရ တရားကို (၃) ပါး ရွိပါတယ္ 
(၁) ပုညာဘိ သခၤါရ
မဟာကုသိုလ္ ၊ ရူပကုသိုလ္ ေစတနာစု ၊ လူ႔ဘံု ၊ နတ္ဘံု ၊ ရူပ ျဗဟၼာ ဘံုေရာက္ရန္ ျပဳျပင္ေသာ သခၤါရ။
(၂) အပုညာဘိ သခၤါရ
အကုသိုလ္စိတ္ (၁၂)ခု ႏွင္႔ယွဥ္ေသာ ေစတနာစု ၊ အပါယ္ (၄)ဘံု အတြက္ ျပဳျပင္ေသာ သခၤါရ။
(၃) အာနဥၨာဘိ သခၤါရ 
 အရူပ ကုသိုလ္ (၄)ခု ႏွင္႔ ယွဥ္ေသာ ေစတနာစု၊ အရူပ ျဗဟၼာ ဘံုေရာက္ရန္ ျပဳျပင္ေသာ သခၤါရ။ တို႕ျဖစ္ပါတယ္ ။
ကုသိုလ္ကံ ၊ အကုသိုလ္ကံ ဆိုသည္မွာ လူသား (၀ါ) သတၱ၀ါ၏ ကာယ၊ ၀ါစာ၊ ဥာဏ လုပ္အားတို႔ပင္ျဖစ္ေပသည္။ အဘိဓမၼာ သေဘာအရဆိုပါကလည္း ကံသည္ေစတနာ ပဲျဖစ္သည္။

သခၤါရတရားျဖစ္ေၾကာင္း ကံ ( ၄ ) ပါး ရွိပါတယ္
ကံ ( ၄ ) ခ်က္ ေပၚမူတည္ျပီး ျဖစ္ပ်က္တာပါ ကံ ၊ ကံ ၏အက်ိဳး ျဖစ္ထြန္းမွဳ ရဲ႕ အတိုခ်ဳပ္ေပါ့
 ( ၁ ) ဒိဌဓမၼ ေ၀ဒနိယ ကံ
ခ်က္ခ်င္းလက္ငင္း အက်ိဳး ေပးေသာကံ
  ( ၂ ) ဥပ ပဇၨေ၀ဒနိယ ကံ
 ေနာင္ဘ၀မွ အက်ိဳး ေပးေသာ ကံ
( ၃ ) အပရာပရိယ ေ၀ဒနိယ ကံ
ခ်က္ခ်င္းလက္ငင္း ယခုဘ၀ေရာ ၊ ေနာင္ဘ၀မွာပါ အက်ိဳးမ ေပးေသးဘဲ ၊ တတိယ ဘ၀မွသည္ ကံပိုင္ရွင္ ထိုလူသား နိဗၺန္ မရေသးမီ ၾကားကာလ တခ်ိန္ခ်ိန္ တြင္ အက်ိဳး ေပးမည့္ကံ
( ၄ ) အေဟာသိကံ
ခ်က္ခ်င္းလက္ငင္း လည္း အက်ိဳးေပးခြင္.မရ ဘဲ ၾကာလာရာမွ အျခားအင္အားၾကီး ကံ တခုခုရဲ. ဖ်က္ဆီးျခင္း ခံလိုက္ရေသာ တို႔ျဖစ္သည္။

(((( မေကာင္းေသာကံမ်ား ရွိေသာ္လည္း ေကာင္းေသာကံ အားၾကီးေစရန္ ကိုယ္တိုင္ ျပန္လည္စီရင္ႏိုင္သည္။( ဥပမာ-အရွင္ အဂၤုလိမာလ …. လူသတ္မႈ အကုသိုလ္ကံမ်ားမွာ ရဟႏၱာဘ၀ကို အက်ိဳးေပးခြင့္မရဘဲ အေဟာသိကံ ျဖစ္သြားသည္။ ))))

(((((  ေကာင္းေသာကံမ်ားရွိ ေသာ္လည္း မေကာင္းေသာကံ အားၾကီးလြန္းေသာအခါ အက်ိဳးေပးခြင့္မရ ႏိုင္ရန္ တားဆီးျခင္းငွာ မတတ္ႏိုင္ေတာ့ေပ။ ( ဥပမာ - ပထမသံဃာယနာ ၏ ဒါယိကာ ဘုရင္ အဇာတသတ္….. အဖကို သတ္သည့္ အကုသိုလ္ေၾကာင္႔ ဘုရားအား ၾကည္ညိဳသည့္ ပုထုဇဥ္ေတြထဲတြင္ အသာဆံုးျဖစ္ေသာ္ျငားလည္း ေလာကကုမၻီ ငရဲတြင္ လူႏွစ္ ( ၆၀၀၀၀ ) ခံရရွာဦးမည္ ။ သို႔ေသာ္ ငရဲမွလြတ္ေသာအခါ ၀ိစိတာ၀ီ မည္ေသာ ပေစၥကဗုဒၶ ျဖစ္မည္ဟု အဆိုရွိပါသည္ ။ ))))))  

၄။ မစၥဳမာန္ 
ဗုဒၶဘာသာ အလိုတြင္မူ ေမြးလို႔ ေသရသည္။ မေသလိုလွ်င္ ေနာက္တဖန္ ေမြးဖြားျခင္းမခံရေစရန္ ယခုဘ၀အား ေနာက္ဆံုး ေမြးဖြားခံရျခင္း ျဖစ္ေအာင္ ၾကိဳးစားၾကရမည္ ဟုဆိုသည္။  

လူေတြအားလံုးဟာ
ေမြးဖြားျခင္း အေၾကာင္း (၄) ခ်က္ေၾကာင့္ ျပန္ေသၾကရတာပါ
 ဒီအေၾကာင္း ( ၄ ) ပါးကေတာ့ 
(၁) အာယုကၡယ 
အသက္တမ္းကုန္၍ ေသျခင္း ။ (ဖေယာင္းတုိင္ ဖေယာင္းသားကုန္္၍ မီးျငိမ္းရျခင္း )
(၂) ကမၼကၡယ 
ကံကုန္၍ေသျခင္ း ၊( ဖေယာင္းတုိင္ မီးစာၾကိဳးကုန္၍ မီးျငိမ္းရျခင္း )
(၃) ဥဘယကၡယ 
အသက္တမ္းနဲ႔ ကံကုန္၍ေသျခင္း ၊( ဖေယာင္းတုိင္ မီးစာၾကိဳးေရာ ၊ ဖေယာင္းသားပါကုန္၍ မီးျငိမ္းရျခင္း )
(၄)ဥပေစၧဒက 
အသက္တမ္းနဲ႔ ကံရွိေသးေသာ္လည္း အျခား ဥပေစၧဒက ကံ က ျဖတ္သတ္၍ေသျခင္း ( ေလျပင္းတုိက္ေသာေၾကာင္႔ မီးျငိမ္းရျခင္း ) …တို႔ျဖစ္ပါတယ္။
မည္သို႔ဆိုေစ ေသျခင္းကို သတၱ၀ါတို႔ ေၾကာက္ၾကသည္။ေၾကာက္ရျခင္းမွာလည္း
 ေသျခင္း၏ ႏွိပ္စက္တတ္ေသာ အခ်က္ (၄)ခ်က္ ေၾကာင္႔ ျဖစ္ပါသည္။ 
(၁) မိမိ၏ခ်စ္သူ၊ ခင္သူ မိသားစု မ်ားနဲ႔ အျပီးတုိင္ခြဲခြာရမည္ကို ေၾကာက္ျခင္း ၊ တဖန္ ကိုယ္တုိင္က ေသမွာကို မေၾကာက္သလိုျဖစ္ေနေသာ္လည္း မိမိနဲ႔ ခြဲခြာရမည္ကို ပူေဆြးငိုေၾကြးေနၾကေသာ မိသားစု၀င္မ်ားကို ၾကည္႔ၿပီး သနားကာ မိမိေသမွာကို ေၾကာက္လာျခင္း ။
(၂) မိမိ၏ အျမတ္တႏိႈး သံုးစြဲခဲ႔ေသာသိမ္းဆည္းစုေဆာင္းခဲ႔ရေသာ ဥစၥာ ပစၥည္းမ်ားကို ခင္တြယ္၍ အျပီးတုိင္စြန္႔လြတ္ရမည္ကို ေတြးျပီး ေၾကာက္ျခင္း ၊
(၃) ေသခါနီးျဖစ္ေပၚတတ္ေသာ ေ၀ဒနာမ်ားကို ေတြး၍ေၾကာက္ျခင္း၊
(၄) ေသၿပီးလွ်င္ လားရာဂတိ မေသခ်ာေသာေၾကာင္႔ ပူပန္ေၾကာက္ရြံ႕ျခင္း တို႔ျဖစ္ပါသည္။

 ၅။ ခႏၶမာန္ 
 ရဟႏၲာမျဖစ္မီ အတြင္းကာလမွာ  အဘိသခၤါရကံတို႔ရဲ႕ စီမံခ်က္အရ ဘ၀သစ္ျဖစ္ရလတၱံ႕ေသာ ခႏၶာငါးပါးတို႔ကို ေအာင္နိဳင္ေသာမာန္ကို ခႏၶမာရ္လို႕ ေခၚတာပါ 
ခႏၶမာရ္ ဆိုရာ၌ ခႏၶာကိုယ္ရွိေနသမွ် ထိုခႏၶာကိုယ္သည္ ေသရမည္အမွန္ပင္၊ ခႏၶာကိုယ္မရွိေတာ့မွ ေသရျခင္းကင္းမည္၊ သို႔ျဖစ္၍ ခႏၶာကိုယ္သည္လည္း ေသရျခင္း အေၾကာင္းတစ္ရပ္ျဖစ္သည္ကို သိျမင္ေအာင္နိဳင္ ေသာမာန္  ခႏၶမာရ္ ဟုေခၚျခင္းပါ ။